|
1892
yil 7 avgustda chor h,ukumati afgon-buhoro chegarasiga o’z
harbiy otryadlarini joylashtirish to’g’risida rasman
karor kabul qildi. 1886 yildan esa Rossiya o’zining O’rta
Osisdagi ahvolipi mus-tahkamlash uchun Amudaryo bo’yla chegara
shaharla-rini astoydil mustahkamlay boshladi. shtab bosh-lirining
Turkistop harbiy okrugi kumondoni no-miga 1886 yil 28 oktyabrda
yuborgan telegrammasida: "Buhoroni inglizlar tomonidan mustahkamlapgap
kuchli garnizonlar bilan Maymana va Balh tomo-nidai bo’ladigan
tahdidlar hamda dushmanlarcha urinishlardan saklab kolish uchun
CHorjuy bilan Kar-kini, har birini biggadan batal'on bilan, Karki-ga
kushimcha yana yo’z nafar kazakni tuplar bilan yuborib egallab
olish juda zarurga uhshaydi. Bu inglizlarning kirdikoriga karshi
jiddiy tahdid
 |
bo’ladi
va, uylaymizki, Osiyodshhina emas, balki umuman sharqda
ularning kuchini kirkadi",- deyilgan.
O’rta Osiyoning Angliya tomonidan hakikatan ham bosib
olinishi borasidagi tahdid XIX asrning 20-yillaridan, Angliya
hamda sharqdagi ba`zi mamlakatlar Turkistonga ekspediciya,tojirlar,
say-yohlar va elchilar nikobi ostida turli ayrokchilarni
|
yuborib ekspansiyani kuchaytirgan vaktdan boshlangan.Rossiya
impyeriyasining tayanchnuqtalariga aylangan CHorjuy va Karki keyinchalik
rus kushin-lariga Pattakesar kishlorini, dastlab chegara is-tehkomiga
aylantirish muljali bilan, egallash imkonini berdi.
1893 yil 15 yanvarda Buhoro amiri Abdulahddhon Sankt-Petyerburgga
chakirib olindi. Amir u yerda rus kushinlarining afron-buhoro chegarasini
egallashiga rozilik berdi. Ayni mahdlda u mahalliy beklarga rus
hukumati vakillariga Tularavishda kumaklashishni buyurdi.
Buhoroning Afroniston bilan chegaradagi mulklarigshng bojhona chizirini
anikdash uchun Turkistondagi rus hukumati 1893 yilda Amudaryo bo’yla
yuqori tomonga yo’nalish ekspediciyasini tashqil etishga karor
kiladi. Uning asosiy vazifasi belgilanayotgan bojhona chizirining
harbiy postlar tomonidan himoyalanishi imkoniyatlari hamda usullarini
aniqlashdan iborat edi. Bu eks¬pediciya tarkibiga bosh shtab
kapitani Fevralev rahbarligi ostida mahsus tekshirish guruhi kir-gan
edi. Unga "Car'" parohodi ajratilib, vazi-fasi ikki oy
ichida Vahshning Panj daryosiga ku-yilish joyigacha ko’tarilib
borishdan iborat edi.
1894 yil dekabr' oyi boshida chegara sokchilari Amudaryo chegara
brigadasi to’zildi, shu yilning 12 dekabrida esa turt bulimga
bulinib, Karki, Pattakesar, Saroy va Yo’lda joylashgan 31-Amu
daryo chegara brigadasining dastlabki kdsmlari Pat¬takesar kishlori
yaqiniga etib keldi. Har bir bo'lim, o’z navbatida, otryadlar
va postlarga bulinardi. CHegara brigadasi shtabini Pattakesar ga
joylashtirish muljallangandi, bu yerga u 1897 yil iyo’lda
etib keldi. Podpolkovnik Kostevichning bildirgisi bu hakda dalolat
beradi: "Siz janobi oliylariga ma`lum kilamanki, menga ishonib
topshirilgan brigada shtabi doimiy kdrorgoh bo’lgan Pattakesar
k,ishloriga keldi".
Patta¬kesar shtabi ikkinchi bulimga karardi. Uning beshta posti
shurobda, Maymunda, aygambarorolda, Pattakesarda va Ayritomda joylashgandi.
Brigada kumondonligi dastlabki kunlardanok shahsiy tarkibni joylashtirish
buyicha ham, ma`muriy-ho’jalik masalalarida ham kupdankup
muammolarga duch keldi.
Yer uchastqalari olish hamda Pattakesarga, CHorjuy, YAngi Buhoro
va Karki kabi, harbiy man-zilgoh makomini berish to’g’risidagi
masala aynik,-sa keskin kundalang bo’lgandi.
Buhoro
amiri chegara sokchilari 31-Amudaryo bri-gadasini joylashtirishda
rus kumondonligi hisobidan moliyalashtirilishi lozim bo’lgan
shtab binolari qurilishi bilan bog’liq, harajatlarni
o’z zimmasiga olishdan voz kechdi, birok, Denov, she-robod
va Boysun beklariga ko’rsatma berish yo’li bilan
kumaklashishga tayyorligini izh,or etdi. |
 |
Pattakesar harbiy manzilgohinipg kuri lishi
va obod etilishida chegara sokchilari 31-Amudaryo brigadasining
kumondoni podpolkovnik Kostevich-ning hizmati katta bo’lib,
u Pattakesar uezd bosh-liri vazifasini ham jamoatchilik asosida
bajar-gandi.Bu vaktda Pattakesar uchun asosiy muammo yana shundan
ham iborat ediki, bu yerda o’trok bo’lib Kolgan odamlarda
sotib olish yo’li bilan yer uchast-qalariga ega bulish hukukd
yuk, edi, chunki 1888 yil 28 avgustdagi yurikpoma h,ali bu rayonga
ta-allukli emasdi. -->>
|
|