1220 yil ko’zida Termiz devorlari yoniga CHin-gizhon kushinlari kelgach, shahar halokatga uchra-di. Yuqorida qayt qilinganidek, shahar mudofaa-chilari taslim bulishni istamadilar, natijada kdmalning un birinchi kuni dushman kdl`ani hujum bilan oldi. Termiz vayron etildi, aholi k,irib tashlandi.
Murullar istilosidan sung Termiz CHigatoiy-lar davlati tarkibiga kirdi. Lekin shahar o’rni-da tiklanmadi, balki shimoli-sharq, tomonga qarab surildi hdmda CHag-onrud bo’yla hududni egalla-di. Ibn Batto’ta habariga ko’ra, shahar Jayhun-dan ikki milya masofada joylashgan.

XIII -XIV asrlar Hitoy manbalari ham eeki va undan 10 milya masofadagi yangi Ti-li-mi shah-ri hak.ida habar beradi. shahar aholisi, atrof joylardagi kabi, bir necha yo’z oilalardan iborat bo’lib, chorvachilik bilan shurullangan. Termizning XIII -XVIII asrlardagi tarixi kup jihatdan uning hukmdorlari- sayiidlar bilan bog-lik, bo’lgan, bu hakda tur li davrlarga oid kator manbalarda habar beriladi.Islomni dabul qilib,Alouddin

unvonini ol-gan CHiratoiy sulton Tarmashirin hukmronligi dav-rida (1326-1334 yillar). Termizda Alo al-Mulk Hudovandzoda I hokim bo’lgan. Keyipchalik, chiratoiylarning o’zaro mojarolari davrida u turt ming kishilik musulmon kushini bilan musulmon-parastlik kayfiyatidagi CHiratoiy Halilulloh ibn Yasavuriyga kushildi (1342/3 - 1343/44 yil¬lar) hamda vazir etib tayinlandi. Alo al Mulk Halilullohning muvaffakiyat bilan olib borgan fath yurishlarida faol I1ltirok etib, u bilan Hitoy chegaralarigacha bordi va Olmalik, no¬ibi etib qoldirildi. Keyipchalik Alo al-Mulkhon nazarida tuh,matga uchrab, catl kilindi. Termiz sayyidlari shajarasida ham u Alo al-Mulk shahid deb eslanadi.
1333 yilda Hindistonga ketaturib, Termizda tuhtab o’tgai marokashlik sayyoh Ibn Batto’ta ham Alo al-Mulk va uning kdrindoshlari bilan tanish bo’lgan. Bu yerda u sayyidlardan biri shayh Azizon zoviyasiga k.\'ngai. shayh Azizon katta yer va bog-lar sohibi bo’lib, boyliklarini ziyoratchilarni bokishga sarflardi. Kdvomiddin Hudovandzoda Termiz k,ozikaloni edi.
Ibn Batto’ta boshdan-oyok, anhorlar kesib o’tgap va yam-yashil borlar orushidagi, chiroyli imoratla-ri va bozorlari kup bo’lgan yirik shaharni ko’rgan-di, Bu yerda gusht va so’t mul-qo’l, shirin behisi va o’zumining shuhrati keng yoyilgan edi. shahar ham-momida bo’lgan sayyoh bu yerning o’ziga hos hususiya-tini k.ayd etib o’tgan: odamlar uning vatanidagi kabi, boshini "tafl" bilan emas, balki katik, bi¬lan yuvishardi: "Har bir hammom hodimi unlab katta ko’zalarni katik bilan tuldirib kuyadi. Ham-momga knrgan har bir kishi k,atik;pi shunday ko’za-dan maydarok. idishga olib boshini yuvadi. Katik sochni toza va sillik. kiladi".
XIV asrning ikkinchi yarmi XV asr boshida Termiz Amir Temur davlatinipg muhim shaharla-ridan biri bo’lib qoldi. Uning yurishlarida say-yid Alo al-Mulk I (shahid)ning ikki urli Hu¬dovandzoda Ali Akbar va Abul Maoliy kdtnashishgan. Abul Maoliy 1371 yili Amir Temurga karshi isyopda ishtirok etgan. Isyon bostirilgan, lekin ruhoniylarga ehtirom yo’zaeidan Abul Mao¬liy jazo sifatida kiska muddatga kuvgin qilingan, bir yildan sung afv etilib, Amir Temo’rning Horazmga yurishida katnashgan. Keyinchalik u NGazfisabzga kuchib o’tdi, shu yerda 1455 yilda, ulur yoshga etib vafot etdi va jome masjid yoniga dafn etildi.Amir Temur 1399 yili H,indistonyurishi o ldidan Termizga

kelib, shu yer lik sayyidlar mo-zorlarini, shuningdek Hdkim at-Termiziy va Abu Bakr Varrok makbaralarini ziyorat qilgan. YUrishdan kaytishda Abul Maoliyning ugli Hudovandzo-da Alo al-Mulk II honadonida tuhtagan. Amir Temur bu honadonda 1404 yilda, g’arb yurishidan kaytishda ham tuhtab o’tgan.Shaharning Amir Temur davriga oid tavsifi 1404 yili bu yerdan

o’tgan Rui Gonsales de Klaviho "Kundaligi"da ham mavjud. "shu kun bu yerga el-chilar kelgan bu shahar -- Tyermit katta va aholisi kup shahar edi; hech narsa bilan urab olinma-gan, atrofida borlar kup va suv mul edi. Bu shahar hakida, unga kirgach, hamma vakt har hil nar¬sa sotilayotgan maydonlar va syerodam kuchalar or-kali o’tib, o’zok, vakt yurib, o’z manzilimizga alam bilan kelganimizdan bo’lak hech narsa deya olmay-man"                                                  -->>