Deraza o’rni ganch nanjara bilan bezatilgan. Tashqi zal kvadrat shaklida bo’lgan. Zal usti gumbaz bilan yonilgan. Ikqala zalda ham mehrob tahmoni g’arbiy devor markazida joylashgan. Mas-jidga kirish yo’li tashqi zalning janubiy devo-ridan ochilgan, burchaklari turtdan uch kiem li us-tungusha bilan bezatilgan.

Masjid o’zok vakt ishlagan hamda bir necha bor qayta qurilgan. U bunyod etilgan vakt birinchi qatlam sahnidan tonilgan amir Mas`udning oltin tangasiga qarab belgilangan. Bu masjidlarning memoriy-loyiha to’zilishi hamda hajmi unchalik katta emasligi ular go’zal masjid lari bo’lganligini ko’rsatadi. shahriston va rabodning katta kdsmi shaharliklarning uyjoyi bilan band etilgandi.

Badavlat shaharliklar magistral kuchalar yokasiga uy-joy kilishga intilishardi. Arheologlar tomonidan tadkik, qilingan shunday uylardan biri ular-ning tarh to’zilishi hamda tashqi ko’rinishi tug'risida tasavvur beradi. U i rabodning janubiy kis mida, balki kuhandizni Termiz hukmdorlarining shahardan tashkaridagi saroylari bilan borlagan qacha yokasida joylashgan. Uy gueki uch qismdan iborat, devorlari hom risht va nahsadan ko’taril-gan 20 dan ziyod honasi bo’lgan. Honalarning hasha-matli ichki bezaklari kuyidagicha bo’lgan: bir hona devori syerhasham gilkor naqsh bilan bezatilgan, boshqa hona devoriga ganch suvok ustidan uslub-lashtirilgan islimiy naqsh tushirilgan, ayvon us-tunlari esa zarhal naqsh bilan orasta qilingan.
Inshootlar hronologik jihatdan taqqoslangaida raznaviy amirlar qurilish ishiga katta e`tibor berganliklari ma`lum bo’ladi. Bu hol ularning davlatida shahar alohida rol o’ynaganidan dalo lat beradi. Ular ma`muriy va diniy inshootlar qurilishiga alohida e`tibor bilan karaganlar.
XI -XIII asr boshlarida shaharning savdo-hunar-mandchilik markazlari asosan rabod hududida jam-langan. Ular ko’proq, shahristonga sharq va shimoli-sharq tomondan yondashgan uchastkalarni band kilishgan. Masalan, rabodning shimoli-g’arbiy burchagida, shahriston darvozalari yonidagi katta may-donda bozor bo’lgan. Rabod hududida kamida 10 karvonsaroy bo’lib, kunchiligi magistral yo’l yokasi-da yoki ulardan o’zok bulmagan yerda joylashgan, ayrimlari esa rabodning markaziy qismida bo’lgan.shunday karvonsaroylardan birining tarhi to’g’ri burchakli turtburchak shaklida bo’lib, sharqdan garbga qarab cho’zilgan, tomonlari 60,5x46 metrbo’lgan.

Binoning markaziy qismida chor atrofida eshigi hovliga karatib qurilgan k,ator honalar bo’lgan ochik hovli joylashgan. Bu karvonsaroy sav-do dukonlari bilan jami 41 honani o’z ichiga olgan. Mazkur karvonsaroy XI asrning birinchi yar-mida qurilgan, deb hisoblanadi va u XIII asr boshiga qadar obod bo’lgan. Termizdagi boshqa kar vonsaroylar ham shunga uhshash memoriy loyiha mujassamotiga ega bo’lgan, deb tahmin kilish mumkin. Rabod hududida karvonsaroylarning kunligini Termizning iqtisodiyhayotida karvon savdo-sining salmori katta bo’lganiga yuyish mumkinki, bu holatni yozma manbalar ma`lumotlari ham tas-diklaydi. Jumladan, Ibn Havk,al Termizda katta daromad keltiradigan hashamatli rabodlar (kar-vonsaroylar - Muallif) mavjudligini qayt et-gandi.

Bu karvonsaroydan sharqda Kulollar mahallasi bo’lgan, bu yerdagi ustalar sirlanmagan serhasham sopollar, shu jumladan kolinda turli shakl va hajmdagi, naqsh chizilgan hashamdor idish va ko’zalar tayyorlashgan. Har bir ustahona egasining ikki yoki uchta humdoni bo’lgan. Sopol buyumlar chikdradigan boshqa bir markaz charhigumbaz shaklidagi idishlar "simob ko’zacha" chiqarishga ihtisoslashgan.      -->>