3 gektardan ziyod maydonni egallagan temirchilar mahdllasi rabodning janubi-sharqiy kdsmida joylashgandi. Bu mahallaning chilangarlik ustahonalarida ikkilamchi mahsulotga ishlov berilardi. Asosiy kom ashyo te-mir edi, undan turli mehnat kurollari va uy-ro’zgor buyumlari tayyorlanardi, u mahalladagi ayrim ustahonalar esa kurolsozlikka ihtisoslash-gandi.

Mahalladan shimolda jez buyumlar ishlab chikaradigan ustahonalar joylashgan. Temirchilar mahallasi hududida shisha idishlar yasaydigan ustahonalar ham bhlgan. Janubiy kdsmda, daryo bo'yida kishitibonlar qayiqchilar, shuningdek qayiqsoz va kemasoz hunarmandlar yashaganlar. Rabod hududida biron-bir buyum yasashga ihtisoslashgan alohida ustahonalar ham ko'p bo’lgan.

Masalan, yuqorida eslatib o’tilgan karvonsaroy egasining ikkita sopol nishiradigan humdoni bo’lib, ular karvonsaroy devori ortiga joylashgan. Yirik ishlab chiqarish markazlari rabod hududidan tashkdridan ham joy olgan edi. Jumladan, rabod-dan janubi-sharqda pishiq g'isht tayyorlaydigan katta humdon joylashgan. Raboddan shimolda Kulol-larning ham katta mahallasi bo’lgan. Bu yerda kat-ta idishlar va buyumlar: hum, humcha, hurmacha, torora, tuvok va boshkdlar nishirilgan. Boshkd shu kabi markaz shahristondan biroz shimolda joy-lashgandi. U yerda simobko’zacha va sirkor sopol buyumlarni nishiradigan humdonlar bo’lgan.
Hunarmandchilik ishlab chiqarishining Termiz iqtisodiy hayotida o’ynagan belgilovchi rolini bu yerda biron-bir kasb-hunar markazlari bo’lganigi-na emas, balki shu tarmoklar mahsulotining o’zi ham ko’rsatadi. Termiz hunarmandchilik ishlab chi-kdrishining eng rivojlangan tarmogi, so’zsiz, ku-lolchilik bo’lgan.
Termizlik Kulollar X -XI asrlarda U rta Osiyoda birinchi bo’lib mukammal sirkori kyeramika ishlab chikdra boshlaganlar. Bu davrdagi Termiz ke-ramikasining sifati yuqori, turi hilma-hil va bezagi syerhasham bo’lgan. Ochik, idishlar: turli shokosa va laganlar rangdor bezatilgan. Kulol mu-savvirlar idish shaklini hisobga olgan holda chiroyli nakdn tushirishgan. Uyurma tunbarggul, tukd ma nangi, hayvonlar tasviri hamda kdya dasthat, qatiy va bejama kufiyda yozilgan bitiklar keng tark,algan naqshlardan edi. Termizda tayyorlangan sirkori sopolni O’rta Osiyodagi boshqa Kulolchilik markazlari mahsuloti bilan takkoslaganda, ular Samarkand, Marv, shoshning mashhur sopol idishlaridan kolishmasligi ma`lum bo’ldi.
Sirsiz sopol ishlab chiqarish XI asrdan bosh-lab rivojlandi va XII asrga kelib kjori daraja-ga ko’tarildi hamda sirkori sopol o’rnini kun jihatdan bosa boshladi. Bu yahlit k,olinli kyeramika ishlab chikdring tehnikasi takomillashuvi bilan bog’liq, bo’lib, bu tehnika shunday buyumlarning ish lab chik,arilishini keskin oshirish imkonini ber-di. Bunda hilma-hil burtma tasvirlar idishlar ko’rinishini ancha hashamdor va bezakli qilgan. Ayni mahalda chizma nakyagli kyeramika keng tarqalgan, bunday uslublashtirilgan islimiy, girih va enigrafik naqsh bilan, odatda, shaklan va haj-man hilma-hil bo’lgan ko’zalar bezatilgan.

Bunday naktd turi kunincha aralash variantda qo’llangay', natijada g’oyat murakkab nakdnlar yuzaga kelgan.Bu davrda Termiz Kulolchilik ishlab chiqarishida simobko’zacha sezilarli urin olgan. XI -XIII asr boshida Termizda ishlab chikaril-gan sopol buyumlar Termizlik Kulollarning yuksak kasb-hunar darajasini hamda uning aholisi moddiy madaniyatining rivojlanish darajasini ko’rsatadi.

Termizlik Kulol ustalar mahsulotlarining O’rta Osiyodagi boshqa Kulolchilik markazlari hamda chegaradosh mamlakatlar, Movarounnahrdan ham ko’ra ko’proq Huroson buyumlari bilan umumiy jihatlari kun. Bu hol Termiz siyosiy jih,atdan Huroson hududidagi davlatlar bilan ko’proq, bog’liq. bo’lgani tufay li yuz bergan. shunga qaramay, Termizda ishlab chikdrilgan sopol buyumlar bir kdncha mahalliy hususiyatlarga ham ega bo’lgan. -->>