Amir Temur vafotidan sung, vorislari o’rtasidagi toj-taht uchun bo’lib o’tgan o’zaro ko’rashga karamay, Termiz Temuriylar davlatida muhim ahamiyatga ega shahdrligicha kolavyerdi. 1407 yilda Halil Sulton muhim strategii joy bo’lgan Eski Termiz kal`asini tiklab, mustahkamladi. shoh-ruh hukmronligi davrida (1405-1447 yillar) Termiz Ulurbekka buysundirildi, Sulton Abu Sa`id (1451 -1469 yillar) vafotidan sung esa uning ugli Sulton Mahmud mulkiga kirdi.

XV asrning ikkinchi yarmida Termizni Amir Bo’zurg Termiziy nomi bilan mashhur bo’lgan Alo
al-Mulk III boshqardi. Uning sunggi Temuriylar bilan kdrindoshligi ham bor edi. Amir Bo’zurg ning ikki kizi va nabirasi Abu Sa`idning urillari Sulton Ahmad Mirzo va Sulton Mahmud Mirzoga unashgirilgan edi. XV asr ohirida Tyermshda sayyid Husayn Akbar hukmronlik kiddi.
Zahiriddii Muhammad Bobo’rning yo'zishicha, Husayn Akbar
ammavachchasi, Sulton Mahmud bi¬lan Honzoda begim - Amir Bo’zurg Termiziyning kizining katta urli Sultoi Maeud Mirzoning maslahatchisi bo’lgan.Keyingi asrda Termiz shayboniylar davlati tarkibiga kirdi. XVI asr boshida shayboniyhon "madinat ur-rijol" - Termizni boshqarishni karindoshi Sayd Muhammad Sultonga topshirdi. 1557 yilgacha shahdrda shayhulislom lavozimini sayyid Amir Bo’zurgning nabirasi Amir Ab-dullo Termiziy egallab turardi.
XVI asrning 30-yillaridan boshlab Termiz shayboniylarning Balh mulki tarkibiga kirdi va
o’zok vakt mobaynida o’zaro ko’rashlarga bahona bo’ldi. 1572 yil may -iyun' oylarida Abdullahon Kushini tomonidan kamal qilinganida Eski Termiz kal`asining bakuvvat devorlari manjanik va naftandoz bilan vayron kilindi. Urushaetgan ta-raflar sulh to’zishgach, Abdullahon amakivachchasi Mahmud Sultonni shaharga hokim etib tayinladi, o’zi esa mozorlarni, shu jumladan sayyidlarning <<munavvar mashhadi va muattar kabrlari» hamda avliyolar ko’tbi Hoja Muhammad Ali Hakim Termiziy mozorini ziyorat qildi.
XVII asrda Joniylar davrida Termiz Balh viloyatiga karashliligicha kolavyerdi hamda valiahd mulkiga kirdi.
Balhlik olim Mahmud ibn Valining "Bahrul asror" asarida Termiz hakida XVII asrning 40-yillariga oid ma`lumot bor. U Jayhup quyidagi mustahkam devor bilan urab olingan sobik; kal`ani shahar deb ataydi. Uning daryoga karagan janub tomonida darvoza bo’lgan. shahar devori-dan shimolda Hakim at-Termiziy va shayh Abu Bakr Varrokning mozori joylashgan. shaharning eng mu¬him qismi Solihobod (Soliobod, Salovot deb ham yuritiladi. - Myqappup) deb atalgan. U yerda hokimning karorgohi, bozor, Madrasa va katta Jome masjid bo’lgan. Muallif bir necha yo’z yillar davomida Termiz viloyatida shayhulislom vazifasi-da hizmat qilgan sayyidlar honadonini eslatib o’tgan. Mazkur davrda sayyid Hoja Muhammad shay¬hulislom edi.
1646-1647 yillarda, Joniylar bilan Bobu-riy shah,zoda Avrangzeb o’rtasida Balh uchun ko’rash borgan davrda Termiz Saodathon kumopdonligidagi hind kushinlari tomonidan egallandi.XVIII asr boshidagi manbalarida Kungirot urugidan chikkan va kabilalararo kirnsh kurboni bo’lgan shyeralihon tasarrufidagi Termizping yaxshi mustadkamlangan kal`asi eslatib o’tiladi. aholi
shoshilinch ravishda shaharni tark etdi, javoiib "do’zah yo’li"ga aylandi. Keyinchalik bir necha un yillar davomida Joniylar davlatshsh emirgan ijtimoiy-iqtisodiy va siyosiy tanazzul oqibatida Termiz, kuplab shaharlar singari, harobaga aylandi.
1758 yili Muhammad Rahimhon Manrit Termizni tikladi, lekin tez orada shahar yana vay¬ ron etildi.
XIX asrning ikkinchi yarmida bu joyda fakat ikkita qishloq - Amudaryo buyida Pattakesar hamda murul Termizining shimoli-sharqiy chekkasida -- Solihobod mavjud edi. Solihobod kishlorida Termiz sayyidlari avlodi istikomat kilardi.Eski shaharlar o’rnidagi harobalarni mahallii aholi Termiz (shahar, kala), shahri Rulrul (shaharning janubiy qismi, XIII -XV asrlar) va shahri Somon (usha shaharning shimoliy qismi) deb atardi. XIX asrning 90-yillarida Pattakesar yaqinida rus harbiylari "Termiz chegarasi" istehkomini barpo kilishdi hamda katta bulmagan, lekin yaxshi rejalashtirilgan chegara shaharchasini buiyod etishdi, hozirgi Termiz uning negizida vu-judga keldi.                                                 -->>
 

Tarixsiz hayot - hayotsiz tarix bo'lmaydi.

Сайт создан в системе uCoz